آیین جشن شب یلدا + رایج ترین آیین هر استان

آیین جشن شب یلدا بر گرفته از قدیم تا عصر امروزی است. و از قدیمی‌ترین جشن‌های ایرانی است. این جشن طی بلندترین شب سال و بلندترین روزهای انقلاب زمستانی است. شب یلدا یا همان شب چله از غروب 30 آذر تا طلوع 1 دی گفته می‌شود. معنی یلدا یعنی تولد و نو شدن طبیعت است. و عدد 40 از قدیم جایگاه خوبی در تاریخ ایران داشته که ایرانیان قدیم زمستان را به چله بزرگ و چله کوچک تقسیم کرده است. و زمان یلدا تا نوروز 90 روز است. در ادامه به رایج ترین آیین هر استان می پردازیم: 

آیین جشن شب یلدا

رایج ترین آیین این جشن دورهمی با خانواده، دوستان، فامیل ها است و در یلدا آتش روشن کردن،داستان گویی مسن ها، سفره های رنگی (میوه ها ،آجیل، خوراکی و…)، شعر خوانی و فال حافظ است.

آیین شعرخوانی و فال حافظ در شب یلدا

یکی از جذاب و شیرین ترین کار که در این روز انجام می دهند. خواندن شعر و داستان های قدیمی و گرفتن فال حافظ است.

آیین برگذاری سفره در شب یلدا

آجیل یکی از مهمترین خوراکی‌های شب یلدا است که برای پذیرایی مراسم های رسمی مانند نوروز، یلدا، چهارشنبه سوری مصرف می شود آجیل ها: شامل گردو، پسته، فندوق، بادام، تخمه، توت، انجیر و بعضی موارد برگ زردآلو هستند و در بعضی از شهرها برنج و گندم بو داده و باسلوق به عنوان آجیل یلدایی سرو میشود.

انار و هندوانه یکی از اصلی‌ترین میوه‌های شب یلدا است. که انار که به عنوان میوه بهشتی شناخته شده است. و رنگ قرمز آن نشانه روشنی و شادی است. هندوانه که میوه‌ی تابستانی که نشانه این است: گرمای خورشید و برکت را وارد سفره یلدا می‌کند. علاوه براین میوه‌های فصل مثل سیب، پرتقال، خرمالو، کدوتنبل با دارچین و نبات طعم‌ دار شده در سفره شب یلدا دیده شده است. و انواع شیرینی‌های خوشمزه هر شهری داخل سفره‌ها است.

شب یلدا در ایران

استان خراسان

در گذشته مردم این سرزمین برای رفتن شب نشینی با خودشان چراغی می‌بردند که به آن (شب چراغانی) می گفتند. در این مراسم‌ها شیرینی و شربت سنتی آماده می‌کردند. و ریشه گیاه (چوبک) را درآب خیس می کردند و جوانان و مردان آن را در ظرف سفالی می ریختند. و هم میزدند تا به شکل کف در آید و با شیره و مغز گردو و پسته تزیین می کردند و در این شب میل می کردند.

استان اصفهان

مردم اصفهان در شب یلدا به خانه‌ی بزرگترها می‌روند تا شب به یاد ماندنی کنار هم داشته باشند آجیل‌های شب یلدا اصفهان هم معروف که شامل گردو، بادام، برگ زردآلو هستند.

استان گیلان

شب یلدا به زبان محلی (چله شو) گفته می‌شود. در گیلان مهمترین کار آنها داشتن غذا است. که اهمیت مهمی در این روز دارند. گرفتن فال با پوست هندوانه و قاشق چوبی از کارهای سنتی این قوم بوده است. گیلانی‌ها بیشتر خوراک دارای سبزی میل می کنند مانند: کوکوسبزی، سبزی پلو با ماهی، ترش تره بوده است.

استان کرمان

کرمانی‌ها افسانه و داستان‌های مشهوری دارند و رسمی که در گذشته وجود داشت خیلی جالب بود و هنوز فال نخود و فال حافظ مرسوم است. و از مهمترین خوراکی‌های این استان قوتو، کماچ، انار سیاه دانه و علاوه بر این آش (اوماچو) میل می کنند.

استان لرستان

در استان لرستان به شب یلدا (شه وچله) و ( شب اول قاره) گفته میشود. شاهنامه خوانی و داستان خوانی یکی‌دیگر از رسم‌های آنان است و در این شب از کنجد، نخودچی، بادام، انواع شیرینی محلی به عنوان خوراکی‌های شب یلدا در استان لرستان است.

استان کردستان

در کردستان به شب یلدا (شو زمسان) و (شوچله) می گو.یند. یکی از مهمترین خوراکی های مهم این مراسم خوشه‌های انگور را در سایه خشک می کنند. که به آن ها انگور سایه خشک گفته میشود.

استان شیراز

در این شهر هم مانند شهرهای دیگر آداب و رسوم خودشان را دارد. سفره های رنگی و تا پاسی از شب به خاطره‌گویی و صحبت‌های قدیمی و اشعار حافظ خواندن می پردازند. شیرازی‌ها در این شب از غذای مخصوص خود هویج پلو به همراه مغز گرد و کشمش میل می‌کنند. و در شیراز فال (کلوک) فالی است که ویژه فال بانوان با ترانه های محلی خوانده می‌شود.

و دیگر استان ها آیین‌های تقریبا مشابه و سنت های مختلفی دارند.

کلام آخر

دانستیم که در هر استان آیین و رسوم خاص خود را برگذار می‌کنند. امیدوارم با خواندن این مطالب دیده‌ی خوبی برای هر استان را دانسته باشید.